| Świetlica wiejska | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
![[Rozmiar: 93487 bajtów]](images/tany.jpg) Wobec braku w Koźmiczkach wszelkich innych instytucji będących naturalnymi ośrodkami, wokół których skupia życie społeczności lokalnej (nie ma u nas szkoły, kościoła, strażnicy, Koła Gospodyń Wiejskich) właśnie świetlica wiejska - poniekąd z konieczności - taką rolę pełnić musi. I pełni o czym świadczy poniższe archiwum działalności świetlicy. O nieco starszych dziejach świetlicy można przeczytać tutaj.
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Archiwum działalności świetlicy - od 2005 roku
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Historia świetlicy wiejskiej przed rokiem 2005 Znane nam dzieje świetlicy wiejskiej zaczynają się w 1945 roku. Wówczas organizacja młodzieżowa ZMW RP /Rzeczpospolitej Polskiej/ „Wici”Koźmice Małe posiadała swoją świetlicę w wydzierżawionej, wschodniej części starego domu w Koźmicach Wielkich u Antoniny Dylowej (z domu Piątek). Jest to pierwszy, istniejący jeszcze stary dom, pośród nowych, po prawej stronie, przy drodze gminnej nr 104 na pograniczu KM i KW. Świetlica przeznaczona była tylko dla młodzieży z Koźmic Małych. ![[Rozmiar: 40166 bajtów]](images/doz_48.jpg) Dożynki w Koźmicach Małych, prawdopodobnie rok 1945 lub 1946. Na koniach siedzą, od lewej: Kazimierz Batko, syn Franciszka i Anny z domu Surówka, siostry najstarszego Koźmiczanina, stulatka - Franciszka Surówki. z domu 36. Dalej: Józef Jamróz, Adam Surówka, Jan Nawalany i Józef Półtorak z domu 51. Stoją od lewej: Maria Cygan (z d.Kowal), Janina Romaniec (z d.Surówka), Zofia Sobula (z d. Batko), Klementyna Urbańczyk (z d.Dańda) i Helena Półtorak. Osoby ze zdjęcia rozpoznali: Wojciech Batko i Stanisław Dziedzic. Prowadzącymi działalność kulturalno-oświatową w tym okresie były: Maria Surówka KM 36 /po mężu Rodzyńska/ a później Helena Tatarowa KM 4 /po mężu Zgud./ W świetlicy posiadano radio na słuchawki. Tutaj odbywały się próby do ówczesnych dożynek wiejskich KM. Przygotowywano sztuki teatralne m. in. „Sznur Korali” której główną rolę odgrywała Zofia Batko KM 36 /po mężu Sobula/ oraz Leszek Batko zam. Taszyce 18. Sztukę wystawiono m. in. w Szkole Powszechnej w Mietniowie. W tym okresie zabawy taneczne „na wolnym powietrzu” w okresach letnich i dożynki wiejskie odbywały się na placu u Wiktorii i Józefa Półtoraków KM 7, obok starego domu, przed byłą stodołą. Z powodu braku elektryczności, oświetlenie zapewniały lampy naftowe, ze specjalną obudową ochronną a tańce trwały tylko do północy. Na próbach i dożynkach przygrywał na heligonce Marian Batko KM 2 - późniejszy sołtys Koźmiczek. ![[Rozmiar: 21670 bajtów]](images/swiet_1948.jpg) ![[Rozmiar: 19144 bajtów]](images/swiet_1948_2.jpg) Oba zdjęcia z 1948 r zrobione przed rozpoczęciem zabawy tanecznej u p. Półtoraków. Zdjęcie w dużym ogrodzie przy słonecznikach, obecnie to płd./zach. część domu Ewy Rzepowej. I-sza od lewej Adela Półtorak, w środku Albina Surówka, z prawej Anna Kowal, od lewej z tyłu Irena Batko. Zdjęcie pod drzewem - w dali widoczny, chylący się drewniany płot ogradzający istniejący duży staw /obecnie zasypany/ a wzdłuż niego równoległa droga do p. Gawędów. Z przodu: pierwsza od lewej Adela Półtorak KM 7 /po mężu Rzepa/ w prawo Helena Półtorak KM 51 /po mężu Półtorak/, 3 w prawo Bronisława Ziółkowska /po mężu Chlebda/ zam. Raciborsko nr 82. Z tyłu: od lewej Mieczysława Kowal z KW /po mężu Włodarska/,w prawo Anna Kowal KM 50 /po mężu Kowal/, w prawo Irena Batko KM 23 /po mężu Grabowska zam. Mietniów, z tyłu w prawo Albina Surówka KM 39 /po mężu Krupa/, z prawej ubrana na biało Janina Jamróz / po mężu Czajka/ zam. Opole – siostra Genowefy Kucharskiej KM 65. Wystająca głowa, to Ignacy Kowal – 12 lat, KM 9, najmłodszy brat Marii Cygan.  Ponieważ brakowało w Koźmiczkach pomieszczenia na zebrania wiejskie, które dotąd odbywały się w domach prywatnych, w 1967 roku postanowiono wydzierżawić stary, wolnostojący dom na Dziobkówce (KM 19) od Genowefy Grabek.  Świetlica na Dziobkówce. Na zdjęciu, od lewej: Krzysztof Grodecki i Paweł Nawalany. U góry: Jerzy Godzik. Za pomoc w rozpoznaniu osób ze zdjęcia dziękujemy Paniom: Izabeli i Marii Mazur. W sierpniu 1968 (z powodu braku miejsca) próby dożynkowe odbyły się u Heleny i Franciszka Półtoraków KM 51.  Dożynki na Nosalówce vel Nosolówce - 1969. Przed podestem dla orkiestry krakowiacy, pierwszy od lewej strony Jan Kowal. W 1969 r. działka została prowizorycznie ogrodzona żerdziami sosnowymi. Zamocowano także tymczasowe stoły i ławki na wbitych w ziemię kołkach. W takich warunkach odbyły się w sierpniu pierwsze dożynki wiejskie na własnym placu społecznym Nosalówka. Próby dożynkowe odbywały się w świetlicy Na Dziobkówce. Od tej pory zabawy taneczne i dożynki organizowano tu corocznie. Wieńce dożynkowe w tamtych latach święcono w Kaplicy Zgromadzenia Świętego Michała Archanioła w Pawlikowicach. Święcono jeżdżąc uroczyście z graniem i śpiewaniem na drabiniastym wozie przystrojonym gałązkami brzozowymi i kolorowymi wstążkami, ciągniętym przez parę koni. Stroje wypożyczano z Krakowa a także z zespołu „Mietniowiacy” z Mietniowa i wreszcie z klubokawiarni w Koźmicach Wielkich. Latem 1974 r. z bazy MBM w Koźmicach W. otrzymano materiały na ogrodzenie: słupki z kątowników, rdzewną siatkę, bramę metalową, furtkę ze słupkami metalowymi a także cement i spółę. Ogrodzenie zostało wykonane w czynie społecznym przez młodzież.Sołtysem wioski w tym czasie był Marian Batko KM 2. Latem 1975 r. na Nosalówce powstała szopa drewniana (6m x 8 m) ustawiona na podmurówce z betonowych pustaków. Do wykonania konstrukcji użyto pocięte belki z zawalonego mostu drogi gminnej nr 146. Instalację elektryczną podłączono do oświetlenia ulicznego i czynne było dopiero wieczorem. Szopa miała służyć do magazynowania materiałów i narzędzi budowlanych, faktycznie jednak pełniło rolę świetlicy. Po jej wybudowaniu, jesienią 1975 r. całą działalność z Dziobkówki przeniesiono na Nosolówkę. Przy okazji zlikwidowana została filia biblioteki, a książki zwrócono do Koźmic W. ![[Rozmiar: 27127 bajtów]](images/kobiet_3.jpg) Obchody Dnia Kobiet w 1981 roku w świetlicy na Nosalówce. Od lewej - ówczesny szef koźmickiego ZMW - Piotr Porąbka i drugi Piotr: Stanek. Późną jesienią tego samego roku powstały ławy fundamentowe pod murowaną świetlicę 10x10 m oraz murowany magazyn nawozów 10x10m. Ponownie skorzystano z pomocy bazy MBM z Koźmic W. Pracowała w czynie społecznym młodzież z niewielką pomocą osób starszych. Wiosną 1976 Nosalówka przeżyła wizytację władz gminnych i wojewódzkich, które uznały inwestycję za zbędną z uwagi na bliskość magazynów nawozowych w Raciborsku i w Koźmicach W. W tym czasie przewodniczącą ZMW została Małgorzata Grodecka a po niej Piotr Porąbka. W prowizorycznej świetlicy odbywały się zabawy i imprezy - urządzano np. obchody Dnia Kobiet. Jednak z czasem, z uwagi na brak zadbania, ogrodzenie uległo zdewastowaniu - ukradziono bramy i furtkę, wyłamano część słupków ogrodzeniowych. Dach szopy na skutek braku konserwacji uległ w końcu zgniciu i zawaleniu. Pozostała jej część została na początku lat 90-tych rozebrana. Słowa uznania i podziękowania za pracę na rzecz Koźmiczek należą się organizatorom i członkom: Kółka Rolniczego, Koła Gospodyn Wiejskich i Związku Młodzieży Wiejskiej z tamtych czasów. Warto tu wymienić szczególnie:
|
![[Rozmiar: 12648 bajtów]](images/doz_69.jpg)
kozmice.pl
Tekst opracował:Jan Kowal. Zdjęcia z archiwum Jana Kowala oraz Stanisława Dziedzica. Skróty i redakcja: Andrzej Pasula.