Koźmice Małe

Strona główna Kontakt Archiwum

Kapliczki i krzyże przydrożne w Koźmiczkach
Koźmicka majówka Nabożeństwa majowe, popularnie zwane "majówkami" mają w Polsce już dość długą tradycję. Śpiewanie Litanii Loretańskiej w wieczory majowe przy kapliczkach, figurach, grotach poświęconych Matce Bożej rozpoczęło się w połowie XIX wieku. Rozpowszechniali je jezuici, wydając krótkie książeczki o nabożeństwach majowych. Tradycja ta żyje nadal w Koźmiczkach. W koźmickim ogrodzie Anny i Marka Stanków 10 lat temu postała kapliczka. Wymurował ją własnoręcznie pan Marek a pani Anna nabyła konsekrowaną figurę Matki Bożej. I już od kilku lat, przed tą właśnie kapliczką spotykają się sąsiedzi na wspólną modlitwę. Organizatorką koźmickich majówek jest Agnieszka Kotara, urodzona koźmiczanka, która powróciła na rodzinną ziemię po ponad 30 latach "wielickiego wygnania". Czytaj także:Rozpoznajemy osoby na starej fotografii - część II
Kto naprawdę zbudował kapliczkę ""włoską"?" Kapliczka nazwana "włoską" stoi na południowej granicy Koźmic Małych przy drodze z Raciborska do Gorzkowa. Według posiadanych dotąd informacji, miała zostać zbudowana w czasie I wojny światowej. Szacunkowo datę jej powstania ustalono na rok 1916, a do jej powstania mieli przyczynić się jeńcy narodowości włoskiej, zatrudnieni wówczas w kamieniołomie Mariana Dydyńskiego. Ta ciekawa historia nie zgadza się jednak z faktami. Czytaj więcej...
Poświęcenie kapliczki "barokowej" Pan Franciszek Ptak przybliża nam okoliczności w których zostało zrobione zdjęcie nr 4 z galerii Starych Zdjęć. Wykonano je najpewniej podczas poświęcenia kapliczki po jej remoncie generalnym w 1947 roku. Pan Franciszek pisze: ""Inicjatorką remontu była prawdopodobnie pani Rozalia Światowiec. Zorganizowała inne panie, nie tylko z Koźmiczek ale i z Raciborska. Za zebrane pieniądze postanowiono zakupić figurki Matki Bożej i Pana Jezusa. Figurki te odlano w Wieliczce. Maja mama i pani Światowcowa miały przynieść je w płachetkach na plecach. Okazało się, że są za ciężkie. Przywiózł je pan Windak z Raciborska, ojciec pani Porowej. Zrobiono ogrodzenie drewniane kapliczki oraz posadzono cztery lipy. Przy remontach drogi mocno obcięto skarpę i pozostała tylko jedna lipa. Dziękujemy Panu Franciszkowi za kolejne, ciekawe informacje związane z historią Koźmiczek. Zobacz także współczesne zdjęcie kapliczki barokowej w Galerii. luty 2011
Tajemnice kapliczki św.Kingi Kapliczka św Kingi stoi w pobliżu skrzyżowania drogi gminnej 104 z drogą do nieistniejącego już dworu w Koźmicach Małych. Choć wszystkie pozostałe, zabytkowe kapliczki z terenu naszej wsi zostały opisane w opracowaniu ruralistycznym Bogusława Krasnowolskiego ta, z niewiadomego powodu, została pominięta. Gdy w latach 70-tych powstawało opracowanie Krasnowolskiego kapliczka była zapewne w lepszym stanie i czytelny był jeszcze napis inskrypcyjny umieszczony na jej froncie. Dziś niestety z napisu zostało ledwie kilka liter: „FÓ” w pierwszym wierszu. „KU” w drugim a „B” w trzecim. Poprzedni właściciele parceli na której stoi kapliczka zapisali treść napisu, gdy jeszcze dało się go odczytać, ale zgubili te zapiski. Nie widząc szans na wierne odtworzenie zapisu postanowiliśmy jednak spróbować sięgnąć do ludzkiej pamięci. Jan Kowal przytoczył z pamięci pierwsze trzy wiersze z kartusza: „Fóndatorka Kunegunda Batkowa”. Choć w pierwszym słowie jest błąd ortograficzny, przykłady podobnych kapliczek ludowych wskazują, że taka pisownia była często wówczas spotykana. Jan Kowal przypomina sobie, że napis mówił także o dacie budowy kapliczki. Natomiast Stanisław Dziedzic ustalił niezależnie, że jak pamiętają najstarsi mieszkańcy, fundatorami figury było małżeństwo: Kunegundy i Wincentego Batków. Dzięki informacjom zawartym w drzewie genealogicznym Koźmic, wiemy o nich więcej. Wzięli ślub we wrześniu 1855 roku i mieszkali w domu pod numerem 3 w Koźmiczkach – czyli w sąsiedztwie lokalizacji kapliczki. Rodzicami Wincentego byli: Bartłomiej i Barbara (z domu Tatara) a rodzicami Kunegundy: Piotr Nawalany i Katarzyna (z domu Żak). Zachowane w świetnym stanie płaskorzeźby świętych rozmieszone z trzech stron trzonu potwierdzają ustalenia. Tu jednak wątpliwość zgłosił Jan Kowal, który nie pamięta aby w treści napisu był fragment wspominający Wincentego jako drugiego fundatora. Ponadto - jak zauważa- skoro rzeźby przedstawiają tylko rodziców Kunegundy czy nie oznacza, to, że ona była jedyną fundatorką ? Do już podniesionych, dodać musimy wątpliwość kolejną: gdyby fundatorami było małżeństwo czy na pierwszym miejscu nie znalazło by się imię męża ? W górnym rzędzie trzonu, po prawej i lewej stronie są postacie: św.Kunegundy i św.Wincentego, natomiast w dolnym rzędzie (pod gzymsem) postacie: św. Piotra i św.Katarzyny. Wincenty zmarł w 1891 roku, Kunegunda przeżyła męża o 6 lat i prawdopodobnie w okresie wdowieństwa właśnie ufundowała kapliczkę. Czy w ten sposób spełniała ostatnią wolę zmarłego męża ? Niedawno teren wokół kapliczki został uporządkowany, usunięto rośliny, które rosły zbyt blisko. Została wykonana dokumentacja fotograficzna oraz zgłoszenie do rejestru zabytkowych kapliczek w gminie Wieliczka. Zapewne znajdą się pieniądze na restaurację figury, na kartuszu powinien zatem znów pojawić się napis. Znamy już jego prawdopodobny początek, domyślamy się, że na dole kartusza był rok fundacji. Ale czy była jeszcze jakaś treść między początkiem a końcem.Jest tam wolne miejsce, być może była to intencja, np. podobna jak na kapliczce Nawalanych z 1898 ? Może ktoś z Czytelników potrafi nam pomóc w ostatecznym rozszyfrowaniu tajemnic kapliczki – może ktoś pamięta jeszcze jakieś szczegóły związane z tym napisem ? Kapliczka św.Kingi to właściwie figura słupowa z dwoma rzędami płaskorzeźb świetych. Rzędy rozdzielono gzymsem. Sześć płaskorzeźb umieszczono z frontu i po obu bokach trzonu figury. Oprócz wymienionych już świętych, od frontu płaskorzeźby Chrystusa z koroną cierniową oraz Maryi. Na głowicy kamienny krucyfiks z kamienną postacią ukrzyżowanego Chrystusa. Ciekawostką jest latarenka umieszczona z frontu, pomiędzy postaciami Chrystusa i Maryi. Andrzej Pasula przy współpracy: Jana Kowala i Stanisława Dziedzica. Zdjęcia: Andrzej Pasula. Wykorzystano informacje z następujących źródeł: Kapliczki, figury i krzyże przydrożne. Schematyzm diecezji tarnowskiej. Praca zbiorowa, Kraków 1983 Drzewo genealogiczne Koźmic Wielkich i okolicznych miejscowości - Piotr Kaczor.
Krzyż na Kamionkach w 16 odsłonach Na podstawie map oraz ustnych przekazów powstanie tego krzyża należy datować około roku 1903. Fundator nie jest znany. Odnowiony gruntownie w roku 2005 staraniem samych koźmiczan. Jak na krzyż wiejski przystało jest: miejscem spotkań i randek młodych koźmiczan i koźmiczanek, przystankiem busów, miejscem modlitwy,łąką, parkingiem, deptakiem spacerowy, punktem orientacyjnym, placem zabaw, pastwiskiem i polową kaplicą. Jest miejscem niezwykłym. Zdjęcie czarno-białe pochodzi z opracowania prof. Krasnowolskiego na temat Koźmic Małych. Pozostałe zdjęcia - Andrzej Pasula. Mapa Koźmic Małych

Strona główna | Nasze sprawy | Ogłoszenia sołtysa | Informator Koźmicki | Kontakt | Księga gości |

Archiwum.

kozmice.pl