Jak powstało opracowanie B. Krasnowolskiego o Koźmicach Małych ?Zaczęło się od listy naszej wiernej Czytelniczki, Pani Izabeli: Dotarłam na stronie Koźmic do Studium Ruralistycznego prof. Bogusława Krasnowolskiego. Chciałam zapytać o losy tej monografii: czy została wydana gdzieś - jako artykuł, w formie książkowej? jak udało się znaleźć tak cenną pozycję? czy wiadomo, skąd wzięło się zainteresowanie krakowskiego profesora naszą wsią? Dziękuję za odpowiedź. Z poważaniem, Izabela Mazur.No właśnie – czymże sobie Koźmiczki tak zasłużyły na zainteresowanie krakowskiego naukowca ? ![]() ![]() Zacznijmy trochę od końca. W jaki sposób opracowanie trafiło na stronę Koźmiczek ? Zostało znalezione na stronie Rodziny Pirowskich, która zawiera dużo ciekawych informacji na temat historii Koźmic. Autorzy tej strony włożyli niemało pracy i wysiłku aby przygotować edytorsko i opublikować nieznane wcześniej opracowania ruralistyczne na temat Koźmic Wielkich oraz Koźmiczek. W jaki sposób jednak praca trafiła na stronę Rodziny Pirowskich ? Okazją po temu było zbieranie materiałów do książki Andrzeja Janowskiego na temat Koźmic Wielkich. Wśród wielu zdjęć i materiałów, jakie udało się pozyskać autorowi znalazło się także dzieło B.Krasnowolskiego. Jedną z osób wspierających Andrzeja Janowskiego była Jadwiga Duda, kierownik Działu Regionalnego Powiatowej Biblioteki Publicznej w Wieliczce. Dowiedziała się, że Referat Geodezji UMiG dysponuje 28 tomami opracowania „Gmina Wieliczka” wykonanego na początku lat 80-tych przez Pracownię Konserwacji Zabytków w Krakowie. Opracowanie powstało na zlecenie Wydziału Ochrony Zabytków Miasta Krakowa w celu pozyskania wytycznych konserwatorskich do planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy Wieliczka. W czasie pracy nad książką o Koźmicach udało się wypożyczyć z UMiG zeszyty dotyczące Koźmic Wielkich oraz Koźmic Małych. A jakie były dalsze losy opracowania ? Posłuchajmy Jadwigi Dudy:
„W zbiorach Działu Regionalnego Powiatowej Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wieliczce pod nr Zb.Dz.R. PiMBP B/13 znajduje się opracowanie wykonane w Krakowie w 1980 roku. Wydawcą była Pracownia Dokumentacji Naukowo-Historycznej przy Pracowni Konserwacji Zabytków Oddział w Krakowie. Tytuł pracy: "Gmina Wieliczka (województwo miejskie krakowskie) . Wytyczne konserwatorskie do planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego gminy. Opracowane na zlecenie Wydziału Ochrony Zabytkow Urzędu Miasta Krakowa. Zeszyt 16 Wieś Koźmice Wielkie. Studium ruralistyczne".
Opracowanie wykonał Bogusław Krasnowolski przy współpracy Leszka Danilczyka z dokumentacją fotograficzną Jerzego Doraczyka z Pracowni Fotograficznej PKZ Kraków.
Opracowanie składa się z 25 stron tekstu, 35 cennych czarno-białych fotografii Koźmiczek sprzed 28 lat, i dwóch map.
Opracowanie to pozyskałam w 2006 r. od Mariana Brasia, kierownika referatu geodezii UMiG Wieliczka przy ul. Limanowskiego jako już nie potrzebne Urzędowi. Oprócz Koźmic pozyskałam jeszcze 27 innych tomów tego opracowania, dotyczącego Wieliczki i wsi w gminie Wieliczka.
A kto jeszcze nie widział opracowania – choć chyba nie ma już takich osób w Koźmiczkach – zapraszamy do lektury (dzięki uprzejmości autorów strony Rodziny Pirowskich).
luty 2009
|
![]() luty 2009
|
Konkurs winiarskiProponujemy zabawę dla pełnoletnich Czytelników cyklu winiarskiego Jacka Kostrzewy. Zachęcamy do sprawdzenia własnej wiedzy o winiarstwie - dla uważnych Czytelników nie będzie to stanowiło problemu. Na osobę, która jako pierwsza nadeśle komplet poprawnych odpowiedzi czeka nagroda - 36 numer magazynu wino.pl. Aby wziąć udział w konkursie - kliknij na baner poniżej.![]() luty 2009
|
Patron poszukiwany - wyniki ankiety![]() Ostatecznie wyłoniona została piątka kandydatów (alfabetycznie):
luty 2009
|
Król przez wszystkich ukochany, piękny, pulchny i rumiany...![]() „Powiedział nam Bartek, że dziś tłusty czwartek; myśmy jemu uwierzyli, pączków nasmażyli”. Chrust – to drugi, karnawałowy przysmak znacznie szybszy i łatwiejszy w przyrządzaniu niż pączki. Od tłustego czwartku trwały zabawy ale najhuczniej bawiono się od niedzieli do północy ze wtorku na środę popielcową. Te trzy ostatnie dni zwano kusymi, szalonymi, gościnnymi lub popularnie ostatkami.
Gdy uderzył wielki dzwon, objął w świecie pączek tron.
Tłusty czwartek co rok bywa, każdy na pączkach używa,
„Przyszliśmy tu po pokusie ale nas też nie opuście, Jan Kowal
luty 2009
|
Powiatowy przegląd w Koźmicach![]() fot. www.wieliczka.eu luty 2009
|
![]() W wieku 52 lat zmarła urodzona w Koźmicach Małych Wiesława Stachura. Msza św. żałobna za Jej duszę została odprawiona w czwartek, 12 lutego o godz. 1430 w kościele Św.Klemensa w Wieliczce. luty 2009
|
![]() Czy ktoś zna ten wierszyk?
Uczyli się go na pamięć uczniowie KM jeszcze przed II wojną światową, uczęszczający do 6 klasowej Szkoły Powszechnej w Raciborsku. Został on nagrany przeze mnie, wiele lat temu, na taśmę magnetofonową i zapisany a recytowała go wówczas jedna z nie żyjących już uczennic z tamtych czasów. Jan Kowal.
"Dzieci przed chatą" (1872) autorstwa Aleksandra Kotsisa za: www.pinakoteka.zascianek.pl
|
Pozdrowienia z Gdowa![]() Publikacje Leszka Grabowskiego dostępne w Małopolskiej Bibliotece Cyfrowej można oglądać tutaj.
luty 2009
|
Św. Walenty - najbardziej zapracowany ze świętychSprzedawcy okolicznościowych kartek, serduszek , kwiatów i niezliczonych miłosnych „gadżetów” mają swoje „żniwa”, młodzież- okazję do wyrażenia często skrywanych uczuć, a starsi oburzają się, że to kolejny produkt obcej kultury przenoszony na nasz polski grunt. Czy słusznie?Otóż niezłe zamieszanie z tym św. Walentym zwłaszcza, że źródła podają ….. około dwudziestu świętych o tym imieniu, a nieco lepiej udokumentowanych- przynajmniej trzech. Św. Walenty kojarzy się nam ze świętem miłości. Czy dzień ten to wymysł naszych czasów? Okazuje się , że początki sięgają daleko w przeszłość. Już w starożytnych Atenach, w okolicy połowy lutego ,odbywały się uroczystości ku czci małżeństwa Hery i Zeusa. Rzymianie czas ten uważali za budzenie się natury do życia i z tej racji 15 lutego obchodzono Luperkalia- festyn ku czci bogów płodności. Dzień wcześniej 14 lutego, imiona dziewcząt zapisywano na skrawkach papieru, po czym losowali je chłopcy. W ten sposób tworzyły się pary na czas luperkaliów, a niejednokrotnie i na dłużej… Uroczysty festyn jako święto pogańskie zniósł papież Gelazy I w roku 496, zastępując je przypadającym na ten dzień świętem męczennika Walentego. Kim był człowiek , którego ścięto w dniu miłosnej loterii 269 lub 270 roku ? Ów Walenty był lekarzem i kapłanem pełniącym posługi wśród chrześcijan, co bardzo nie podobało się cesarzowi Klaudiuszowi II Gockiemu. Cesarz zażądał odstąpienia od wiary, ![]() Św. Walenty Biskup z Terni w Umbrii - na jego barki tradycja włożyła westchnienia zakochanych z całego świata. Na podst. - www.swflorian.diecezja.krakow.pl Wyznaczył on też jeden dzień w roku, w którym zbiorowo udzielał sakramentu małżeństwa i według niektórych , to właśnie ten dzień obchodzony jest jako „walentynki”. św. Walenty z Terni zginął śmiercią męczeńską w Rzymie w 273 roku. Dziś to on jest bardziej znany i do jego grobu ściągają pielgrzymi, a na jego relikwiarzu widnieje napis „ św. Walenty patron miłości”. Trzeci św. Walenty żył w V wieku w Recji ( dzisiejsze pogranicze niemiecko-austriacko-szwajcarskie) i przypisywano mu moc uzdrawiania z epilepsji. Był on czczony od średniowiecza w Polsce jako patron tych chorych ( epilepsja to zwyczajowo „ choroba św.Walentego”) , a także cierpiących na dżumę , podagrę, choroby nerwowe i psychiczne. Był także patronem pszczelarzy i podróżników. ![]() Relikwiarz św.Walentego z kościoła św.Floriana w Krakowie. Pamiątka po XIV wiecznym leprozorium znajdującym się niegdyś na terenie parafii. Fot. - www.swflorian.diecezja.krakow.pl W wielu kościołach europejskich tego dnia odbywają się nabożeństwa ze specjalnym błogosławieństwem dla zakochanych. Już od 14 lat w poznańskim kościele farnym organizuje się sumę odpustową ku Jego czci w intencji zakochanych. W Krakowie w kościele św. Floriana ,przy relikwiach św. Walentego, organizuje się wieczór, na który zaproszeni są nie tylko zakochani, ale także poszukujący „ swojej drugiej połówki”. ![]() Walentynkowe serce na chełmińskim rynku. Fot. wikipedia. W Chełmnie, obok modlitw przy Jego relikwiach , ma miejsce przemarsz ulicami miasta z orkiestrą dęta i ułożenie walentynkowego serca ze świec na tamtejszym rynku. Św. Walenty jest patronem diecezji przemyskiej, wielu polskich miejscowości , a z najbliższych nam koźmiczanom- Limanowej. W kontekście życiorysu św.Walentego męczennika i tego z Rzymu i z Terni , można spojrzeć na „święto miłości” także z innego punktu widzenia. Obydwaj wiedzieli, że narażają swoje życie, ale nie zaprzestali swojej misji z miłości do Boga i ludzi. Taka postawa zasługuje na cześć i naśladowanie. Zwróćmy też uwagę ,że dla obydwu tych świętych kapłanów,uczucie między dwojgiem ludzi było czymś, co zasługiwało na błogosławieństwo…. W krajach anglosaskich sloganem walentynkowym jest „ Be my Valentine”- czyli „Bądź moją Walentynką.”. Życzmy sobie, abyśmy „Byli swoimi Walentynkami” każdego dnia ,a nie tylko 14 lutego czy 21/22 czerwca ,a więc w słowiańską Noc Kupały, która według niektórych ma być ich polską „ konkurencją”. Przecież każdy dzień jest dobry by okazać sobie miłość i czułość…. JDP
Wykorzystano informacje z następujących źródeł:
Jan Kowal nadesłał list - suplement do artykułu. Walentynki – święto „z importu”. Dzień Zakochanych - w Polsce święto obchodzono po raz pierwszy w 1992 roku. Kartki wysłane w tym dniu muszą być anonimowe a jeśli podpisane, to np. „XXX” albo „Twój Walenty”. Wysyłając kartkę w dniu świętego Walentego nie liczy się bowiem na wdzięczność, pragnie tylko by adresat poczuł się doceniony i kochany. Walentynkowe symbole: Walentynkowa tradycja – wymaga aby oprócz kartki wręczyć ulubionej osobie drobny upominek, będący symbolem tego sympatycznego święta, na ogół czerwony w kształcie serca z napisem „I love you” albo po prostu „Kocham Cię”. Dzień świętego Walentego, to dzień dobry dla każdego, W tym dniu wszyscy to wyznają, że chcą kochać i kochają! (Wg badań OBOP-u. -10 lat później szał Walentynek ogarnął w Polsce około 80 % uczniów i studentów ale i też aż… 16 % emerytów). Jan Kowal
luty 2009
|
Powalczą w województwie![]() Zobacz także: archiwum sportowych sukcesów. fot.A.Piotrowska. info: J.Kostrzewa
luty 2009
|
Wyniki ankiety na temat najciekawszych publikacji z 2008 rokuSpośród rozmaitych publikacji, jakie w 2008 roku ukazały się na naszej stronie wybraliśmy 12. Prosiliśmy o wskazanie jednej, najciekawszej zdaniem Czytelników pozycji. Wybrane publikacje:Kamieniec i Wysypka – czyli gdzie leży miedza? Luty Gdzie się podziały nasze podatki ? Marzec Przewodnik po Czarnym Lesie. Kwiecień Poczet sołtysów na Koźmiczkach. Kwiecień Koźmicka majówka. Maj Dusze zaklęte w drewnie. Czerwiec Nie od razu drogę zbudowano – czyli historia budowy głównej drogi wiejskiej. Lipiec Rozmowa z nowym proboszczem, ks. Stanisławem Basistą. Wrzesień Suszenie owoców metodą starokoźmcką. Grudzień Publikacje cykliczne: Cykl winiarski – rok 2008 Pocztówki z wakacji Podpatrzone w Koźmiczkach Głosy zbieraliśmy przez trzy tygodnie: od 24 stycznia do 14 lutego. Bardzo dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w ankiecie. Dzięki niej wiemy trochę więcej o Waszych preferencjach i oczekiwaniach. Wśród publikacji cyklicznych zwyciężyło "Podpatrzone w Koźmiczkach" przed cyklem winiarskim i zdjęciami z wakacji. W tabelce poniżej wyniki artykułów. ![]() luty 2009
|
Stowarzyszenie chce budować place zabaw w Koźmicach![]() Niestety projekty, które mogą być dofinansowane są ograniczone odgórnie. – mówi Tomasz Gawęda. Dla naszej małej społeczności szczególnie interesujące są:
Zobacz: Statut Stowarzyszenia "Wielicka Wieś". luty 2009
|
Krakowskie MPK bliżej Koźmic ?![]() luty 2009
|
Koźmiczanie się bawią...31 stycznia w Domu Ludowym, koźmiczanie bawili się na zabawie karnawałowej zorganizowanej przez Koło Gospodyń Wiejskich oraz Radę Sołecką Koźmic Wielkich. Grał, śpiewał, świecił, dymił i puszczał bańki zespół TEX. Najbardziej smakowitym akcentem kulinarnych atrakcji został - jednogłośnie wybrany, przed północną podany - tradycyjny, staropolski bigos. Brawa dla organizatorów.luty 2009
|
kozmice.pl
Pamiętajmy o nich - gdy na stole zapusty a za oknem dziób pusty.