Podpatrzone w Koźmiczkach...

Zerwana po majowych ulewach kładka na ścieżce do przystanku na Mostkach. I wpis z księgi gości z 31 maja:Zerwaną kładkę naprawiły cztery niewidzialne ręce z Raciborska.Przydałby się tam kawałek rury bo niedługo urwisko dojdzie do drogi.~~gruby

maj 2010

Jak Zorro z Franią w Koźmiczkach się spotkali

Mija 60 lat odkąd w Koźmicach Małych rozbłysła pierwsza żarówka. Który z sąsiadów jako pierwszy wyciągnął, przyjazną, "prądową dłoń" ku małym Koźmiczkom? Dlaczego elektryfikacja naszej, niewielkiej miejscowości trwała aż 10 lat? Do czego może się przydać wiedza o numerze transformatora, do którego jesteśmy podłączeni? O tym wszystkim w historii z prądem autorstwa Jana Kowala i Andrzeja Pasuli.

Przy lekturze tego tekstu przydatna może być mapa Koźmic Małych.

Kalendarium elektryfikacji Koźmic Małych

1946 – w Koźmicach Wielkich powstają środowiskowe (lokalne) Komitety Elektryfikacji,
1947 – pierwsze domy w Koźmicach Wielkich zostają podłączone do sieci energetycznej,
1949 – elektryfikacja północnej części Koźmic Małych,
1952 – podłączenie do sieci południowej części Koźmiczek,
1955 – zachodnia część Koźmic Małych zostaje zelektryfikowana,
1957 – prąd dociera na Ukrainę oraz do gospodarstw wzdłuż drogi 964 powyżej Mostków.

Zaczynem elektryfikacji Koźmic były powstałe w 1946 roku społeczne Komitety Elektryfikacyjne. [Rozmiar: 58688 bajtów]

Z ich działalności najpierw skorzystały Koźmice Wielkie. Dopiero dwa lata później, pierwsze gospodarstwa z Koźmiczek zostały podłączone do sieci energetycznej. Jako, że nie było jeszcze mostu na Wildze, rzeka stanowiła naturalną granicę także dla powstających linii przesyłowych. Mimo, że w 1949 prąd był już w Koźmicach Wielkich, to jednak „pomocną dłoń” (a właściwie pomocny kabel z prądem) wyciągnęły ku Koźmiczkom nie siostrzane Koźmice ale sąsiedzi z Pawlikowic. Od transformatora 3873 stojącego w Pawlikowicach pociągnięto zasilanie wzdłuż dróg: 964 do Mostków oraz wzdłuż: 104 i 146 do brzegów Wilgi.
Mieszkańcy Kamionek i Sieprawówki, wieczorami z zazdrością wpatrywali się w rozświetlone okna sąsiadów zza Wilgi. Suchą nogą mogli teraz przejść na drugi brzeg, po pachnącym jeszcze świeżością, drewnianym moście, aby zobaczyć z bliska, pozostałe korzyści, jaki niosła ze sobą elektryfikacja. Na efekty tej technicznej edukacji nie trzeba było długo czekać; tym razem energetycznego wsparcia udzieliło Raciborsko. W tym drugim etapie, około roku 1952, podłączono południową część wsi: Sieprawówkę, Kamionki i częściowo Ukrainę. [Rozmiar: 58688 bajtów]

Dopiero w ostatnim, trzecim etapie elektryfikacji zbudowano linię energetyczną od Koźmic Wielkich wzdłuż drogi 104 do Wilgi. Był rok 1955 – ratyfikowano właśnie akt założycielski Układu Warszawskiego a całe (no – prawie całe) Koźmiczki były już „pod prądem”.
Podczas budowy pierwszych linii elektrycznych, większość gospodarstw otrzymało zasilanie jednofazowe. Zasilanie 3-fazowe podłączano tylko większym gospodarzom. W związku dokonaną elektryfikacją zlikwidowano będące w posiadaniu kilku większych rolników kieraty konne, służące do poruszania maszyn omłotowych i zastąpiono je silnikami elektrycznymi. Potem pojawiły pralki, kuchenki, radia a wreszcie – telewizory. Pierwszy czarno-biały telewizor w Koźmiczkach zakupili około roku 1960 . Czesława /Cecylia/ i Józef Gabrysiowie. U nich w domu duża gromada dzieciaków, w tym i ja, oglądaliśmy słynny Wyścig Pokoju, Bonanzę i Zorro emitowane wówczas przez telewizję Katowice.

Transformator	Lokalizacja	Strefa zasilania	Rok budowy
3873	Pawlikowice	Północna część Koźmic Małych: wzdłuż drogi 964 od Pawlikowic do Mostków, wzdłuż drogi 146 do Kamionek, wzdłuż drogi 104	1949
3876	Dom P.Podstolaków	Północna część Koźmiczek	1971
3931	Mostki	Ukraina, Sieprawówka	1977
3932	Kamionki	Południowa część Koźmic Małych, Kamionki, część Sieprawówki	1976
3939	Witkowice (Gorzków)	Wzdłuż drogi powiatowej P2026K w kierunku Raciborska	1980
33194	Koźmice Wielkie	Wzdłuż drogi 104 do skrzyżowania z drogą 122	1995

W 1971 dokonano modernizacji linii przesyłowych. Od strony Pawlikowic doprowadzono wysokie napięcie, wymieniono transformator oraz

zamontowano betonowe słupy w miejsce drewnianych, nadwyrężonych już zębem czasu. Podczas modernizacji wszystkich odcinków linii elektrycznych Zakład Energetyczny podciągał już na ostatni słup pod każde zabudowanie gospodarcze, zasilanie trójfazowe. Ułatwiło to prace rolnicze i budowlane, do zasilania maszyn wystarczyło 50 m kabla siłowego.
Obecnie większość mieszkańców posiada wewnątrz domu zasilanie 3 fazowe, ale są też domy z zasilaniem 1 fazowym. Wszystkie zbudowane transformatory oraz co kilkaset metrów słupy: przelotowe i końcowe posiadają uziemienie. Na słupach końcowych odcinków sieci zainstalowane są odgromniki zabezpieczające przed wyładowaniami atmosferycznymi.
Pomimo, że niektóre linie były modernizowane dwukrotnie, to są jeszcze odcinki których nie modernizowano od chwili ich zbudowania i spotyka się na nich jeszcze sporo słupów drewnianych. Z chwilą przystąpienia Polski do Unii Europejskiej przystosowano napięcie do norm unijnych: podwyższono napięcie trójfazowe do 400 V a jednofazowe do 230 V.

Historia z prądem

Pamiętając, że prąd elektryczny dotarł do Koźmic dopiero w połowie lat 50-tych warto przypomnieć, że np. w Chicago, elektrownie miejskie istniały już na początku XX wieku. W latach 20-tych instalacja elektryczna w domach była już powszechnie dostępna, a amerykańskie zakłady energetyczne rozdawały za darmo żelazka, lampy elektryczne i opiekacze do kanapek aby zachęcić Amerykanów do używania prądu! Polscy emigranci, pracujący w USA, już w połowie lat dwudziestych w listach do Polski, opisywali posiadane przez siebie: odkurzacze, piekarniki i pralki, były one bowiem dostępne nawet dla rodzin robotniczych. I jak to wszystko miało się pomieścić w głowach czytających przy świetle świeczek czy lamp naftowych koźmiczan? Oni na te wszystkie udogodnienia musieli poczekać jeszcze 40 lat.

Zmodernizowano także większość dotychczasowych połączeń napowietrznych budynków z liniami przesyłowymi. Od kilkunastu lat, nowe domy są podłączane wyłącznie kablem ziemnym z usytuowaniem licznika w wolnostojących skrzynkach przy bramach wejściowych.
Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że podczas elektryfikacji, na niektórych liniach elektrycznych zainstalowano dodatkowe przewody. Służyły one do zasilania wysokim napięciem, zainstalowanych co kilkadziesiąt metrów przetwornic, wzmacniających dźwięk. W domach instalowano zwykłe głośniki, podłączone do tych przewodów. Nazywano je powszechnie „kołchoźnikami” a to z racji wykorzystywania ich przez sowieckich propagandzistów m.in. w kołchozach. Kołchoźnik był „prawie radiem” z tą różnicą, że jego użytkownik miał do dyspozycji jeden tylko program a za jego niesłuchanie mogła grozić kara. Koźmickie kołchoźniki retransmitowały przez kilkanaście godzin dziennie Pierwszy Program Polskiego Radia. Pobierana była za to niewielka, miesięczna opłata. Czasem kołchoźniki wykorzystywano także do podawania informacji z Urzędu Miasta w Wieliczce. Studio nadawcze mieściło się wówczas w Wieliczce przy ul. Krasickiego.
Na koniec pora na odpowiedź na zadane we wstępie pytanie: do czego może się przydać wiedza o numerze transformatora, do którego jesteśmy podłączeni? W ogłoszeniach zakładu energetycznego o przerwach w zasilaniu oprócz nazwy miejscowości pojawia się właśnie numer konkretnego transformatora, który będzie odłączony.

Jan Kowal i Andrzej Pasula

Czytaj także:

Więcej o historii Koźmic Małych.
Jak Zorro zawitał do Koźmic?
4 dni bez prądu, czyli koźmicki blackout

maj 2010

Mała Ojczyzna przedszkolaków

Reprezentacja naszego przedszkola zdobyła wyróżnienie w rozegranym 20 maja konkursie "Wieliczka moja mała Ojczyzna". Przedszkolaki musiały wykazać się wiedzą na temat znajomości Wieliczki, jej historii, zabytków, życia codziennego, odbywających się imprez kulturalnych, znajomością legend i zwyczajów z naszego regionu, ciekawostkami o Kopalni Soli. Wszyscy uczestnicy otrzymali nagrody, dyplomy, maskotki - Siuda Baba, czapeczki oraz słodycze.

Informacja i zdjęcie na podst. www.wielczka.eu
Gratulacje dla zawodników i ich opiekunów z przedszkola w Koźmicach Wielkich!

maj 2010

Z policyjnych raportów

06.05.2010 KOŹMICE WIELKIE
Sprawca z terenu klubu sportowego dokonał kradzieży kosiarki samojezdnej.
09.05.2010 PAWLIKOWICE
Sprawcy, po uprzednim uszkodzeniu okna oraz zamka w drzwiach wejściowych do pomieszczenia schowka, zabrali w celu przywłaszczenia 11 sztuk skrzynek z napojami orzeźwiającymi, oraz frytkownicę.

Informacje na podst. www.wieliczka24.info

maj 2010

Powitanie księdza Łukasza

Koźmice Małe, 23 maja 2010.

Zdjęcia nadesłał Stanisław Dziedzic. Autorzy nieznani - proszę się ujawnić.

Zobacz także: Święcenia księdza Łukasza

maj 2010

Leje...

Trwające od początku maja deszcze zamieniły się 15 maja w nieustanną ulewę. Przesączone mokrym majem grunty nie są w stanie przyjąć kolejnej dostawy wody z nieba. W efekcie mamy alarmowy stan Wilgi, która z potoku o szerokości 2-3 metrów zamieniła się w kilkunastometrową rzekę. Od 17 maja na terenie powiatu wielickiego obowiązuje alarm przeciwpowodziowy.

Oba zdjęcia wykonane w pobliżu mostu Tatary: po lewej przedstawia normalny stan Wilgi w tym miejscu, zaś po lewej stan z 16 maja 2010. Fot. AP oraz Tomasz & Jacek Tchórzewscy.

Fot.: Tomasz & Jacek Tchórzewscy, Anna Madej i Bogusław Nawalany.

Czytaj także:
Wilga znana i nieznana
Poprawianie Wilgi
Wysoka woda w Koźmiczkach

maj 2010

Będzie nagrobek

Zebrane w tym roku, w ramach parafialnej kwesty półrocznej, pieniądze, zostaną przeznaczone na budowę nagrobka dla ks. Władysława Jewiarza. Ks. proboszcz, Stanisław Basista obawia się, że nie pokryją one wszystkich, niezbędnych wydatków. Według ustaleń z Radą Parafialną nagrobek ma być solidny i trwały. Niewykluczone, że do prac zostanie zaangażowany rzeźbiarz.

W południowej części Koźmiczek zebrano 1333 zł a w północnej, rekordową kwotę - 1160 zł (razem: 2493 zł).

Zobacz także: Kwesty parafialne.

maj 2010

Święcenia Łukasza

15 maja 2010 w kościele parafialnym Matki Bożej Ostrobramskiej w Krakowie przy ulicy Meissnera, trzech diakonów z Zakonu Pijarów otrzymało święcenia kapłańskie z rąk biskupa, Jana Styrny. Był wśród nich koźmiczanin, Łukasz Porąbka. Na uroczystość, wszyscy koźmiczanie zostali zaproszeni przez: rodziców ks.Łukasza, ks. Stanisława Basistę - proboszcza parafii Trójcy Świętej i sołtysa - Stanisława Dziedzica. Czytaj: zaproszenie Stanisława Dziedzica.

Zobacz także: Diakon Łukasz z Koźmiczek

maj 2010

3 Maja w Koźmicach

To pocieszające, że z roku na rok przybywa, nie tylko w Koźmicach, biało-czerwonych flag, które powiewają w dniach polskich świąt narodowych.

maj 2010

Zaparkował w rowie

Niestety, coraz częstszy to widok na naszych drogach. Mokra nawierzchnia, brawura, nadmierna prędkość i traktowanie naszych dróg wiejskich jak tras wyścigowych - dobrze jeśli jedyną konsekwencją jest niekonwencjonalne zaparkowanie, takie jako to, sfotografowane 3 maja na drodze 146, blisko granicy Koźmiczek z Raciborskiem.

maj 2010

kozmice.pl