Napisz do nas Strona główna Kontakt Archiwum

Przewodnik po Czarnym Lasie

[Rozmiar: 102082 bajtów]
Jednostka nadrzędna – Nadleśnictwo Myślenice.
Przed II wojną światową całość lasu należała do hrabiego Krzysztofa Morsztyna posiadającego swój dwór w Raciborsku. Podczas czystek powojennych władzy ludowej, został tu schwytany jeden z działaczy AK o czym pisze w swojej książce ks. Boćkowski „Dzieje Zakładu Wychowawczego w Pawlikowicach w latach 1903 – 1951 r. wydanej w 1986 r.
Po wojnie las został upaństwowiony. Był to las iglasty, w którym przeważała bardzo duża ilość starych grubych, wysokich czarnych sosen – stąd nazwa „Czarny las”.
Długoletnimi leśniczymi „Czarnego Lasu” byli: śp. p. Hajduk z Gorzkowa, śp. p. Hankus z Jankówki i Jan Ślęczka z Raciborska.

Do tej pory funkcjonują nazwy miejsc w Czarnym lesie takie jak:

Przewódka (1)

„Przewódka” – to nizina w południowej części lasu, przebiegająca od wschodu na zachód, skąd wypływa 1 z 3 źródeł rzeki. Stanowi ona leśną granicę wioski Koźmice Małe, gdyż już pozostała część lasu należy do Raciborska.
Wróć do mapy.

Planty (2)

[Rozmiar: 39006 bajtów] „Planty” – miejsce w lesie, do którego prowadzi obecnie utwardzona (w 2004 roku) droga, zamknięta szlabanem od strony Raciborska. Na tzw. Plantach rosło dużo borowin oraz konwalii. Było to ulubione miejsce nie tylko do spacerowania ale także do grania w piłkę. Wróć do mapy.

Kamienna Góra (3)

„Kamienna Góra” – to zachodnia część Plant. Wróć do mapy.

[Rozmiar: 45810 bajtów]

Krzyżowe Drogi (4)

„Krzyżowe Drogi” – miejsce, w którym stykają się praktycznie we wszystkich kierunkach drogi leśne. Wróć do mapy.







[Rozmiar: 45529 bajtów]

Bogincany Potok (5)

„Bogincany Potok” – zostało tak nazwane miejsce, w którym widoczne były (w dawnych latach) tzw. „światełka”. Były one wynikiem ulatniającego się z jego mokradeł gazu ziemnego. Z opowiadań wiem, że „światełka” te były widoczne po zmroku i oddalały się na wskutek ruchu człowieka. W ramach poszukiwań złóż gazu, dokonano nawet jednego odwiertu (około 50 metrów poniżej Krzyżowych dróg w kierunku północno – zachodnim) o czym świadczy zabetonowana i uszkodzona górna część betonowa wykonanego odwiertu. Wróć do mapy.

Grenglowek (6)

„Grenglowek” – równiny pagórek, położony na wschód od Krzyżowych dróg. Wróć do mapy.

Potocki (7)

„Potocki” – pagórki, które zostały wyrzeźbione na przestrzeni wieków przez wodę spływającą z z górnej części lasu. Znajdują się one z północnej strony lasu, właściwie na całej jego szerokości. Wróć do mapy. [Rozmiar: 46731 bajtów]

Studzienka (8)

„Studzienka” – znajduje się ona po lewej stronie drogi, przylegającej do łąki (obecnie) p. Ewy Rzepowej, przy samym wejściu do lasu. Stąd okoliczna część mieszkańców jeszcze w latach 60-tych nosiła wodę m. in. na tzw. nosidłach, niektórzy wozili w beczce na wozie. Dawniej zadbana (z uwagi na małą ilość studzien w wiosce). „do łask” powróciła ponownie około 1992 roku.
Została wówczas oczyszczona z uwagi na panującą 2 letnią „suszę”. Należy przy tym wspomnieć iż naprzeciw studzienki, na pagórku znajduje się krzyż [Rozmiar: 46904 bajtów] metalowy (upamiętniający mogiłę 3 żołnierzy niemieckich z okresu końca II wojny światowej).
Doliną strumyka płynącego do Studzienki zostali poprowadzeni rosyjscy żołnierze, celem rozbicia działa niemieckiego znajdującego się na wysokości byłego Kamieńca (należącego wówczas do pana Ptaka Koźmice Małe 13). Podczas wymiany ognia poległa obsługa działa niemieckiego i żołnierz rosyjski. Pochowani zostali po drugiej stronie drogi w kierunku Gorzkowa /obok lasu „Brzezina”, należącego do Raciborska/, o czym świadczyła przez długie lata zadbana mogiła i metalowy krzyż bez napisu. Wróć do mapy. [Rozmiar: 45813 bajtów]

Kamieniec (9)

„Kamieniec” - stąd pobierano piasek ziemny na budowę dawnych piwnic oraz podmurówek starych domów. Powyżej „Kamieńca” istniała „strzelnica” niemieckich żołnierzy stacjonujących w Szkole Powszechnej w Koźmicach Wielkich. Wróć do mapy.

Sadzonki (10)

Podczas II wojny światowej, północna część lasu, na całej jej szerokości, prawie po Krzyżowe Drogi została wycięta na polecenie Niemców. Uzyskane w ten sposób „drewno” zostało wywożone w kierunku „Spławów” w Koźmicach Wielkich /obecnie stacja benzynowa i skład węgla/. Po wojnie część ta została zalesiona w większości świerkami, sosnami, dębami, brzozami stąd nazwa „Sadzonki”. Wróć do mapy.

Źródełko (11)

Nr 11 oznaczone zostało źródełko „Czarny Las” /w odległości około 10 m od rzeki/. W dawnych latach źródełko wypływało spod piaskowej skały. W późniejszym czasie uległo osunięciu. Ze źródełkiem jest związana legenda o koralach z Czarnego Lasu. W okresie wymienionej suszy, przy źródełku, na drzewie, na wysokości około 2m. zawieszono małą kapliczkę z Matką Boską. W sierpniu 2008 roku pracownicy Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego pobrali ze źródełka próbki wody w celu zbadania jej przydatności do spożycia. Analiza potwierdziła, że woda ze źródełka jest zdatna do picia. Wróć do mapy.
[Rozmiar: 37730 bajtów][Rozmiar: 42804 bajtów] [Rozmiar: 47811 bajtów]

Odwierty kontrolne (12 i 16)

W ramach poszukiwań złóż gazu, dokonano nawet jednego odwiertu (około 50 metrów poniżej Krzyżowych Dróg w kierunku północno – zachodnim) o czym świadczy zabetonowana i uszkodzona górna część betonowa wykonanego odwiertu. Na działce poniżej stojącego obecnie ogrodzonego nowego domu, bliżej lasu, miał miejsce kolejny odwiert kontrolny i duży głęboki staw do którego wlewano pozostałości z odwiertu. Podobne stawy były wykopane: poniżej głównej rozdzielni w KM pod Raciborskiem i odwiertu ze stawem powyżej wschodniej działki państwa Strojnych KM. Stawy te po kilkuletnim, naturalnym ich wyschnięciu zostały zasypane. Wróć do mapy. [Rozmiar: 49375 bajtów]

Sosny (13)

Unikatowe niewielkie skupiska wysokich, grubych, czarnych sosen, pozostałości po Czarnym Lesie. Wróć do mapy.








[Rozmiar: 46935 bajtów]

Gniazdo (14)

Na brzozie, na wysokości około 8 m. widoczne duże gniazdo drapieżnego ptaka, prawdopodobnie jastrzębia „kurnika”. Wróć do mapy.







[Rozmiar: 44810 bajtów]

Potok Przewódka (15)

Usuwisko leśne powstałe około lat 80-tych, z obsunięciem do rzeki a zarazem koniec regulacji potoku. Już w 1900 r. istnieje wzmianka o wspomnianej wcześniej nizince „Przewódce”. Później została tak umownie nazwana rzeka stanowiąca dopływ „ Wilgi” /a nie posiadająca jeszcze nazwy na mapie./ Potok „Przewódka”, który przecina drogę gminną nr 122 został uregulowany i wyłożony płytkami betonowymi w 1984 r. przez Dyrekcję Raby II na odcinku ok. 1000 m. (tj. prawie od „Wilgi” do działki /krzaków/ p. Janiny Dudzik zam. Koźmice Małe znajdującej się powyżej boiska LZS Wilga w Koźmicach Wlk). Służy on m. in. do oczyszczania zbiorników wody pitnej w Gorzkowie. Wróć do mapy.

Kapliczka "włoska" - stanowisko działka z II WŚ (17)

[Rozmiar: 32224 bajtów] Doliną strumyka płynącego do Studzienki w styczniu 1945 zostali poprowadzeni rosyjscy żołnierze, celem rozbicia działa niemieckiego znajdującego się na wysokości byłego Kamieńca (należącego wówczas do pana Ptaka Koźmice Małe 13). Obsługa działka przeciwpancernego wraz z osłoną z ckm-em zajęła stanowisko przy kapliczce z 1916 roku potocznie zwanej ,,włoską", ponieważ wybudowali ją jeńcy wojenni po I wojnie pracujący w kamieniołomie Dydyńskiego. To jest kapliczka nad domem p. Marii Pora. (uzup. - S.Dziedzic)) Podczas wymiany ognia poległa obsługa działa niemieckiego i żołnierz rosyjski. Pochowani zostali po drugiej stronie drogi w kierunku Gorzkowa /obok lasu „Brzezina”, należącego do Raciborska/, o czym świadczyła przez długie lata zadbana mogiła i metalowy krzyż bez napisu. Wróć do mapy.


Tekst: Jan Kowal, zdjęcia:Andrzej Pasula (z wyjątkiem fot. działka - wikipedia.pl) opracowanie mapki: JK i AP
kwiecień 2008
kozmice.pl