Wiewiórka a sprawa Niepodległości

Przez całe lata byłem wychowywany i wzrastałem w poczuciu konieczności odzyskania Wolnej Polski. Moja rodzina, moje szkolenie wojskowe, całe moje życie przygotowywało mnie do walki z okupantem. Przeczuwałem, że wkrótce coś się wydarzy, że będziemy mieli okazję bić Niemca. Jako podoficer miałem w domu broń, żyłem czujnie, gotowy w każdej chwili stawić się na rozkaz w jednostce. Byłem tak owładnięty wizją walki, tak zdesperowany tym czekaniem, że gdyby nie ogłoszono Powstania, to chyba, na pierwsze odgłosy strzałów natychmiast zacząłbym strzelać do Niemców.

O godzinie 16.30 z domu przy Miedzianej 14 wyszły trzy sekcje żołnierzy pułku "Baszta", spieszące na Mokotów. Dwie pierwsze przeskoczyły jeszcze przez Aleje, trzecia szła nieco wolniej i strzelanina zastała ją u zbiegu Chmielnej i Żelaznej. Jej dowódca pchor. „Janosik" (Wacław Kucharski) uznał od razu, że nie ma co pchać się Marszałkowską, bo przejście na Mokotów w pobliżu alei Szucha jest mało prawdopodobne. Liczył na to, że uda mu się przedostać na punkt zborny przy Dworcu Południowym od strony Ochoty. Zawrócił więc ku Miedzianej, ale na Towarowej toczyła się już walka. O godzinie 17.20 na Twardej spotkał por. „Zdunina" i podporządkował mu się jako najbliższemu dowódcy. Zaczęli wraz z cywilami budować barykadę, zamykając Żelazną, Towarową i Złotą, tak by samochody pogotowia policyjnego nie mogły wedrzeć się w głąb powstańczego terenu. Potem „Zdunin" rozkazał mu zająć stanowisko na Żelaznej, naprzeciw kamienicy zwanej „Pekinem". Tam, na balkonie, nad apteką, ustawili jedyny chwilowo w tym rejonie powstańczy karabin maszynowy.

Dość późno, ale jeszcze przed zmierzchem, zwrócił się do mnie por. Remigiusz z dowództwa, abym wysłał na wsparcie ataku na Nordwache (b. silna placówka niemieckiej policji w masywnym, umocnionym budynku róg Chłodnej i Żelaznej) zdobyty wczoraj ckm (Dreiser) z obsługą, która wróci do mnie po akcji wraz z bronią. Zgodziłem się i wysłałem pchor. Borutę, i amunicyjnego Konrada. Nordwache atakował kpt. Sosna, który po nieudanym ataku spłynął ze swoim oddziałem na Starówkę.

Moi żołnierze razem z nim walczyli na Starym Mieście i dopiero po miesiącu, po upadku Powstania, powrócił do mnie sam Boruta, już podporucznik Boruta, bez ckmu i bez amunicyjnego, ale za to z Virtuti Militari.

Wraz z drużyną otrzymałem zadanie wspierania natarcia ogniem z karabinu maszynowego. Weszliśmy na 3 piętro, rozbiliśmy resztki szyb w oknach, żeby nas nie raniły odłamki szkła, gdy zaczniemy strzelać. Karabin był ustawiony na stole, odsunięty od okna, i wycelowany w budynek po drugiej stronie ulicy. Mieliśmy rozkaz pilnować okien, żeby Niemcy nie mogli stamtąd strzelać do naszych chłopaków. W razie odkrycia naszego stanowiska mieliśmy rozkaz natychmiastowej ucieczki, bo Niemcy dysponowali łącznością i artylerią i mogli natychmiast „ściąć” dwa górne piętra. Zacząłem strzelać krótkimi seriami po każdym oknie. Żołnierze z drużyny łączyli taśmy i stali w głębi pomieszczenia. Nagle dostaliśmy serię po ścianie – jedną , zaraz drugą. Na dół ! – krzyknąłem łapiąc karabin. W ślad za moją drużyną rzuciłem się schodami na zbawczy parter. Gdzieś ponad głowami huknął moździerz, załomotały kolejne serie z ckm-ów. Wreszcie na dole, odetchnęliśmy i wtedy poczułem coś mokrego w lewym boku. Zupełnie nic nie czułem, zobaczyłem tylko, że mam przemoknięte ubranie. Wsunąłem rękę pod kurtkę a kiedy ją wyciągnąłem, spostrzegłem, że jest cała we krwi. Prawie zemdlałem. Jak się później okazało, to był postrzał z rykoszetu, wskazywał na to spłaszczony łeb kuli, wydobytej z mojego boku przez lekarzy w powstańczym szpitalu.

Virtuti Militari dostałem prawdopodobnie za to, że umiałem strzelać z km w biegu z biodra. Przed atakiem na Stawki(niemieckie magazyny) dowódcy nie chcieli wierzyć, że potrafię to zrobić. Po szturmie, kiedy się przekonali na własne oczy, gratulowali mi i nie mogli wyjść z podziwu.

[ 10 września] Przybył, a właściwie powrócił ze Starówki kpr. pchor. Boruta (Kazimierz czy Ryszard), który został powiadomiony, że wcześniej jeszcze na Starym Mieście został awansowany do stopnia podporucznika i odznaczony Virtuti Militari 5 kl.

Na skrzyżowaniu Alej Jerozolimskich z ulicą Żelazną rano 29 września Niemcy wystawili białą chorągiew z okna Domu Turystycznego i zaczęli przez tubę wielokrotnie krzyczeć:
- Chcemy mówić z parlamentariuszem AK. My chcemy mówić z parlamentariuszem AK. Proponujemy miejscowe zawieszenie broni i natychmiastowe spotkanie parlamentariuszy obu stron na skrzyżowaniu przy Poczcie Dworcowej.[..]
Na mój rozkaz chłopcy łapią jakieś prześcieradło, wieszają je na drągu i pakują przez okno trzeciego piętra Domu Kolejowego. Krótka wymiana zdań przez tuby. Umawiamy się natychmiast przy skrzyżowaniu przed nami.Jest godzina 11.00. Jako asystę wyznaczam por. «Zdunina»i pchor. «Kmicica». Ogień na całym odcinku obustronnie ustaje. Idziemy po straszliwych zawaliskach frontu, przy Poczcie wyskakujemy przez jedno z parterowych okien w Aleje. Wypełniłem rozkaz, lecz bez najmniejszego zaufania do niemieckich zapędów parlamentarnych. Nie byliśmy pewni do ostatka, czy to nie jakiś podstęp. Na skrzyżowaniu stajemy pierwsi. Nieufni rozglądamy się dookoła. Gdzieś w głębi placu Starynkiewicza zamajaczyła chwiejąca się biała plama. Ukazuje się poczet niemiecki. Jakiś hauptman, podporucznik i sierżant z białą chorągwią i żołnierz-tłumacz. Stają naprzeciwko nas. Niemcy pierwsi salutują. Są bez broni. Stoimy jakby na arenie ogromnego cyrku. Momentalnie wszystkie miejsca amfiteatru po obu stronach są zajęte. Pełno wychylonych postaci w oknach, głów w strzelnicach.

Wcześniej niedowierzając Niemcom i podejrzewając jakiś ich podstęp, kazałem tak rozstawić karabiny maszynowe i ludzi z pm-ami na Dworcu Pocztowym, by mogły ewentualnie nas osłaniać i stworzyć zaporę ogniową.

To był mój obowiązek. Tak byłem wychowywany, że udział w walce o wolność Polski był dla mnie oczywistą powinnością. Nie byłem bohaterem. Nigdy nie posyłałem żołnierzy tam, gdzie sam bym nie poszedł. Chcieliśmy przeżyć, więc walczyć trzeba było z rozsądkiem. Zdarzyło się, że odmówiłem wykonania zadania uznając, że niepotrzebnie będę narażał życie swoje i powierzonych mi ludzi.

Powstanie musiało wybuchnąć. Wszyscy czekaliśmy na to. Byliśmy szkoleni przez długie miesiące na potrzeby Powstania. Latem 1944 czuło się „ w powietrzu”, że za chwilę coś się wydarzy. Naszym celem było wyrzucenie Niemców z miasta i przekazanie wolnej Warszawy Sowietom. Wierzyliśmy, że Sowieci ruszą nam z pomocą, gdy tylko wybuchnie Powstanie. Nie mogliśmy uwierzyć, że stoją za Wisłą i patrzą bezczynnie na konającą Warszawę

Wielce Szanowny Panie Prezydencie IV Rzeczypospolitej Polskiej,
Pani Prezydent Warszawy, Eminencjo, Generalicjo,
Panie i Panowie żołnierze Armii Krajowej!
Z ogromną dumą, honorem, radością i wzruszeniem mam zaszczyt, w imieniu odznaczonych bardzo serdecznie podziękować Panu Prezydentowi za wręczone nam w dniu dzisiejszym Ordery. To szczególna dla nas satysfakcja, że odznaczeni zostaliśmy tutaj, w Muzeum Powstania Warszawskiego, które mogło dopiero powstać gdy Prezydentem Warszawy został Pan, Panie Prezydencie IV Rzeczypospolitej Polskiej, bardzo dziękujemy. Panie Prezydencie jesteśmy przekonani, że dzięki Panu, dzięki obecnemu Rządowi Ojczyzna nasza idzie we właściwym kierunku. Życzymy sukcesów w dziele przywracania tożsamości narodowej, szczególnie wśród tej części społeczeństwa polskiego, która w czasach PRL-u, a również po 1989 r., dała się zwieźć czerwonym mocodawcom. Oby nigdy już nie wróciły rządy z rodowodem PZPR-owskim.
Szczęść Boże dla Pana Prezydenta i obecnego Rządu !